Την προηγούμενη εβδομάδα καταπιάστηκα με το θέμα της Τεχνητής Νοημοσύνης, των ρομπότ, το πως η Τέχνη φεύγει από τα χέρια μας (ή τα αυτιά μας) και αυτές τις ημέρες ξανασυζητούσα για το ζήτημα στο Regional Growth Conference που έγινε στη Πάτρα. Στο πάνελ που διοργάνωσε ο οργανισμός στον οποίο εργάζομαι (Σύλλογος Οι Φίλοι της Μουσικής) ειπώθηκαν πολλά και σημαντικά, μου φαίνεται. Παρόλα αυτά, ένα πράγμα έμεινε για ώρα στο μυαλό μου και μετά που είχαμε τελειώσει να συζητάμε. Αυτό που είπε ένας ερευνητής που ασχολείται με την τεχνητή νοημοσύνη, και που αφορούσε την εκπαίδευση σχετικά με το ChatGPT ή άλλες παρόμοιες μηχανές. Αυτό που ειπώθηκε λοιπόν αφορούσε στον τρόπο που αυτές οι μηχανές μαθαίνουν και με ποιον τρόπο μας βοηθούν. Το συμπέρασμα είναι -για να μην χάσουμε τελείως το κουράγιο μας- ότι οι μηχανές βασικά μαθαίνουν από μας. Απλά έχουν τη δυνατότητα να συνθέτουν εννοιολογικά έναν αδιανόητο όγκο πληροφορίας τον οποίο επεξεργάζονται αναλόγως ώστε να βγάζει δημιουργικά συμπεράσματα για τις ερωτήσεις που του κάνεις. Αυτή η τεράστια δυνατότητα σύνθεσης της πληροφορίας είναι ένα προσόν από μόνο του. Δεν χρειάζεται να είναι όλα πρωτότυπα σε αυτή τη ζωή, αρκεί να μπορείς να συνταιριάξεις γνώση που έχει ήδη κατακτηθεί. Με αυτό τον τρόπο μπορείς να παράγεις νέες μορφές τέχνης ή να εμπλουτίσεις τις υφιστάμενες. Θα μπορούσαμε δηλαδή να πούμε ότι βασικά αυτές οι μηχανές μπορούν να φτιάξουν πράγματα μονάχα από ξαναζεσταμένο φαγητό; Δεν μπορούν να φτιάξουν καινούργια και μοναδικά πράγματα; Κατά βάση όχι, θα βασιστούν σε αυτά που έχουν γίνει και θα μας παραδώσουν ένα αριστοτεχνικά δομημένο μεν έργο τέχνης, με μικρή πρωτοτυπία αν το παρακολουθήσεις δυναμικά και κριτικά.
Πόσα τραγούδια μπορούν να γραφτούν ακόμη όπου χρησιμοποιούνται μονάχα τρεις συγχορδίες; Απ’ ό,τι φαίνεται πάρα πολλά! Το ChatGPT προσφέρει άπειρες λύσεις πάνω στο ζήτημα με μελωδίες που μάλλον μας αρέσουν να ακούμε, μας θυμίζουν αμυδρά κάτι άλλο αλλά δεν είμαστε και σίγουροι. Οπότε το εκλαμβάνουμε ως νέο, ως ρηξικέλευθο για να μπορέσει να συντονιστεί με την αντίληψή μας γύρω από το ζήτημα (νέα παραγωγή=καινούργιο, μοιάζει με κάτι που έχουμε ακούσει=επανάληψη).
Που θα πάει αυτό; Κανείς δεν ξέρει…θα κατακλυστεί η πραγματικότητά μας με δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες σάχλες που φτιάχτηκαν ως μωσαϊκό ή θα συνεχίσουμε να πιστεύουμε στην αξία της διανόησης και του καινούργιου που μπορεί να επινοήσει η ανθρώπινη διανόηση; Αν έπρεπε οπωσδήποτε να βάλω στοίχημα, θα έλεγα ότι κατά πάσα πιθανότητα θα συμβούν και τα δύο ταυτόχρονα. Κάποιοι θα ακούνε/βλέπουν/απολαμβάνουν το πρώτο είδος (που δύσκολα όμως μπορεί να ονομαστεί Τέχνη και θα υπάρχουν και οι δεύτεροι που θα αναζητούν το αυθεντικό και εμφατικό.
Υπόσχομαι ότι την άλλη εβδομάδα θα καταπιαστώ με κάτι περισσότερο «μουσικό» παρά με προβληματισμούς που αγγίζουν τα όρια της ελευθεριακής φιλοσοφίας. Μέχρι τότε όμως…