classicalmusic.gr

Η μεγαλύτερη απόλαυση ενός μουσικόφιλου είναι […]

Επιστολές Πολιτισμού #14

Αλέξανδρος Χαρκιολάκης

Μουσικολόγος

Ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, μουσικολόγος και διευθυντής του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, επιλέγει την θεματολογία του από την εγχώρια και διεθνή μουσική πραγματικότητα και συναντά τους αναγνώστες του classicalmusic.gr μία φορά την εβδομάδα, κάθε Πέμπτη

Επιστολές Πολιτισμού #14

Η μεγαλύτερη απόλαυση ενός μουσικόφιλου είναι η ανακάλυψη ενός κρυμμένου διαμαντιού, ενός καλά κρυμμένου θησαυρού ανάμεσα στον ορυμαγδό των μουσικών έργων από όλες τις εποχές, τα οποία σήμερα έχουμε σχεδόν ατόφια διαθέσιμα με το πάτημα ενός κουμπιού σε μία πλατφόρμα. Από την άλλη, έχουμε και την απόλαυση του «ειδικού» (ας τον πούμε έτσι) που δίνει πρόσβαση σε ένα τέτοιο αποκαλυπτικό αριστούργημα σε ανθρώπους που ξέρει ότι μάλλον θα τους αρέσει να το ανακαλύψουν.

Αυτή την όμορφη αίσθηση βίωσα πριν λίγες ημέρες όταν σε μία συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων υψηλού επιπέδου, είχα την ευκαιρία να τους μιλήσω για μία από τις λιγότερο γνωστές όπερες, για ένα έργο που βρίσκεται ηχογραφημένο αλλά ίσως κάπως λησμονημένο και έχει περάσει under the radar όπως λέμε σήμερα. Πρόκειται για το έργο «Ο Νάνος» (Der Zwerg) του Αλεξάντερ φον Τσεμλίνσκυ, ένα πραγματικό αριστούργημα της μουσικής του 20ού αιώνα.

Είναι μεγάλη ευχαρίστηση να βλέπεις ανθρώπους να ενδιαφέρονται να ακούσουν κάτι καινούργιο που γράφτηκε πριν από 100 περίπου χρόνια και να εκπλήσσονται ευχάριστα που το ανακαλύπτουν. Αναγνωρίζω φυσικά ότι αυτή η ευχαρίστηση είναι σχεδόν ναρκισσιστική από την πλευρά του ειδικού. Μας αρέσει ότι άνθρωποι που είναι διαθέσιμοι κι ανοιχτοί να ακούσουν, ακούνε για πρώτη φορά από τα χείλη σου (ή από όσα προβάλλεις σε μία οθόνη) σχετικά με ένα έργο και αυτή σου η αφήγηση τους προτρέπει να το ανακαλύψουν. Κι όταν αυτοί επανέρχονται για να σε ευχαριστήσουν για το ωραίο έργο που τους πρότεινες…εκεί είναι η πραγματική ικανοποίηση για όσα πιστεύεις.

Πολλές φορές μιλάμε για λησμονημένους συνθέτες, για έργα που δεν είχαν την αναγνώριση που τους άξιζε κατά τη στιγμή της δημιουργίας τους, πάντα προσπαθούμε να ανακαλύψουμε ένα χαμένο διαμάντι. Βασική βέβαια προϋπόθεση είναι αυτό το έργο, αυτό το διαμάντι που περιγράφω παραπάνω, να έχει αντέξει έστω και στοιχειωδώς στο χρόνο και να έχει ηχογραφηθεί ή βιντεοσκοπηθεί έστω μία φορά. Εκεί, χρειάζεται η τόλμη εκείνων των αναδημιουργών που θα μπουν στον κόπο να το μελετήσουν, να το ανεβάσουν πάνω στη σκηνή και τελικά να μας το παρουσιάσουν. Αυτή δεν είναι μία εύκολη απόφαση και πολλές φορές έρχεται σε αντίθεση με τις πολιτιστικές νόρμες που απαιτούν να παίζονται όλο και πιο γνωστά έργα ρεπερτορίου στα θέατρα και τους συναυλιακούς χώρους. Σίγουρα πολλοί περισσότεροι θα πάνε να παρακολουθήσουν την 9η Συμφωνία του Ντβόρζακ σε σχέση με την 4η Συμφωνία του που δεν απολαμβάνει την φήμη που έχει εκείνη η τελευταία. Αλλά για να αντιληφθούμε το μεγαλείο ενός συνθέτη αξίζει να ακούσουμε και την 4η Συμφωνία του που δεν είναι τόσο γνωστή. Εκεί πολλές φορές ξετυλίγονται και ανακαλύπτονται οι πτυχές του ταλέντου του  που αναδεικνύονται συνεχώς στα γνωστότερα έργα του.

Μία συμβουλή που δίνω συχνά είναι να ψάχνετε να ακούσετε άλλα έργα ενός κατά τα άλλα δημοφιλούς συνθέτη. Ανάμεσα στα όποια αδιάφορα έργα (ναι, όλοι έχουν γράψει αδιάφορα ή ακόμη και κακά έργα) μπορεί να ανακαλύψετε και ένα μικρό διαμάντι όπου εκεί αναδεικνύονται οι πτυχές του μεγαλείου ενός δημιουργού που αποθεώνονται στις σελίδες ενός άλλου έργου του, περισσότερο δημοφιλούς. Και αυτή η ανακάλυψη θα εμπεριέχει διπλή και τριπλή ικανοποίηση γιατί θα σημαίνει ότι πλέον είστε ένας από αυτούς που γνωρίζουν πως να ξεχωρίζουν τις στιγμές όπου το ταλέντο του αποθεώνεται και εξελίσσεται.

Αλέξανδρος Χαρκιολάκης

Μουσικολόγος

Ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, μουσικολόγος και διευθυντής του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, επιλέγει την θεματολογία του από την εγχώρια και διεθνή μουσική πραγματικότητα και συναντά τους αναγνώστες του classicalmusic.gr μία φορά την εβδομάδα, κάθε Πέμπτη

Κύλιση στην κορυφή

Newsletter

Γραφτείστε στο εβδομαδιαίο newsletter του classicalmusic.gr.  Aποστέλλεται κάθε Παρασκευή και περιέχει τα τελευταία νέα μας!