classicalmusic.gr

Η ορχήστρα -και ιδιαίτερα αυτές των […]

Επιστολές Πολιτισμού #2
Αλέξανδρος Χαρκιολάκης
Μουσικολόγος
Ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, μουσικολόγος και διευθυντής του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, επιλέγει την θεματολογία του από την εγχώρια και διεθνή μουσική πραγματικότητα και συναντά τους αναγνώστες του classicalmusic.gr μία φορά την εβδομάδα, κάθε Πέμπτη

Επιστολές Πολιτισμού #2

Η ορχήστρα -και ιδιαίτερα αυτές των νέων- είναι το μεγαλύτερο σχολείο για κάθε μουσικό. Έχει τόσες πολλές θετικές πλευρές που το καλό που κάνει στους μουσικούς είναι ανεκτίμητο. Σκεφτείτε μόνο τις καλλιτεχνικές, παιδαγωγικές, κοινωνικές προεκτάσεις του να είναι κανείς ενταγμένος σε ένα σύνολο που δημιουργεί σε απόλυτη αρμονία, το αίσθημα της ολοκλήρωσης και της συνεργασίας που αναπτύσσεται μεταξύ των μελών μιας ορχήστρας και το δέσιμο που κανονικά πρέπει να έχουν μεταξύ τους. Ο μαέστρος όμως; Αυτός τι κάνει εκεί; Ο μαέστρος έχει επιφορτιστεί να κάνει μια δουλειά που απαιτεί συγκέντρωση και προσήλωση. Μπορεί κάποιοι να αισθάνονται ότι οι μαέστροι σήμερα έχουν υπέρμετρη προβολή σε σχέση με τους άλλους μουσικούς (δίκιο έχουν…) όμως έχουν και μεγάλες ευθύνες που τους έχουν ανατεθεί.

Ο ή Η μαέστρος όμως, εκτός από τη διαμόρφωση του καλλιτεχνικού αποτελέσματος για το οποίο οι πάντες κρίνονται τελικά έχει και μία άλλη, σοβαρή και πολύπτυχη δουλειά να κάνει. Αυτή είναι να δημιουργεί συνθήκες ιδανικές για τους μουσικούς (αλλά και το υπόλοιπο διοικητικό προσωπικό) ώστε αυτοί να εργαστούν απρόσκοπτα. Πρέπει να διαχωρίσει και να διευθετήσει τις αγωνίες των εργαζομένων του (κυρίως των μουσικών) έτσι ώστε να είναι προσηλωμένοι στο τελικό αποτέλεσμα, να προσπαθήσει να ικανοποιήσει δίκαια αιτήματα που αν δεν ικανοποιηθούν επιφέρουν μεγάλη δυσκολία στην επίτευξη του στόχου του συνόλου που διευθύνει, με λίγα λόγια να κάνει τη ζωή όλων πιο εύκολη και περισσότερο ποιοτική. Οι παλαιότερες δικτατορικού τύπου διηγήσεις έχουν πλέον παρέλθει, ελπίζω ανεπιστρεπτί.

Το σημαντικότερο τελικά είναι ότι οι μουσικοί παίζουν πρώτα για εκείνη ή εκείνον που σηκώνει το χέρι μπροστά τους και τους δίνει το σινιάλο και όσο νωρίτερα το καταλάβει κανείς τόσο καλύτερα για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα αλλά και τις μεταξύ τους σχέσεις. Υπάρχει μία ωραία ιστορία που την είχα διαβάσει κάποτε σε ένα βιβλίο, δυστυχώς δεν μπορώ να θυμηθώ ποιο ήταν. Είναι λοιπόν μία αφήγηση ενός τυμπανιστή της Φιλαρμονικής του Βερολίνου ο οποίος περιγράφει μία πρωινή πρόβα με έναν προσκεκλημένο μαέστρο. Ως γνωστόν, κάποιες φορές οι μουσικοί κρουστών έχουν εκτενή μέρη που δεν παίζουν. Αφηγείται λοιπόν πως «από εκεί που καθόμουν και παρατηρούσα την ορχήστρα μπορώ να πω ότι παίζαμε καλά αλλά όχι τίποτε το εντυπωσιακό, μία μάλλον ρουτινιάρικη ανάγνωση της συμφωνίας του Μπραμς {σ.σ. δεν θυμάμαι ποια λέει}. Ξαφνικά ακούω μία σαφέστατη μετάλλαξη στην ορχήστρα, να παίζουμε καλύτερα και με μεγαλύτερο πάθος. Απόρησα γιατί δεν είχε προϋπάρξει κάποια παρατήρηση του μαέστρου που μας διηύθυνε. Ο λόγος εξηγήθηκε αμέσως όταν έστριψα το κεφάλι προς τα παρασκήνια και είδα ότι ο Φούρτβενγκλερ [σ.σ. ο θρυλικός μαέστρος της Φιλαρμονικής του Βερολίνου πριν τον Κάραγιαν] είχε ξεπροβάλλει και μας κοιτούσε από εκεί. Αυτό έφτανε…». 

Αλέξανδρος Χαρκιολάκης
Μουσικολόγος
Ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, μουσικολόγος και διευθυντής του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, επιλέγει την θεματολογία του από την εγχώρια και διεθνή μουσική πραγματικότητα και συναντά τους αναγνώστες του classicalmusic.gr μία φορά την εβδομάδα, κάθε Πέμπτη
Κύλιση στην κορυφή