Βρεθήκανε στο Μόναχο: ο Μηνάς Mπορμπουδάκης και η Ναταλία Γεράκη, δυο νέοι μουσικοί μεγαλωμένοι στην Ελλάδα που ζουν στη Γερμανία. Η Ναταλία φλαουτίστα, ο Μηνάς συνθέτης και πιανίστας. Συναντιούνται σ’ ένα μουσικό ταξίδι με αφετηρία τις ελληνικές τους ρίζες και προορισμό την προσωπική τους έκφραση στις μουσικές σκηνές του κόσμου. Η Ναταλία και ο Μηνάς σε μία ελεύθερη συζήτηση μεταξύ τους μας μιλούν για τα σχέδια τους.

Ναταλία: Πριν από ένα χρόνο παρουσιάσαμε με το Ensemble Modern της Φρανκφούρτης ένα έργο για άλτο φλάουτο και πιάνο, τους Απόηχους ΙΙΙ του Μηνά Μπορμπουδάκη. Το κομμάτι συνδυάζει τη ζεστή χροιά του άλτο με σύγχρονες πιανιστικές τεχνικές. To ηχητικό αποτέλεσμα θυμίζει συγχρόνως ελληνικό μοιρολόι και ήχους της ‘Απω Ανατολής. Η δουλειά πάνω σε αυτό το ξεχωριστό έργο με έκανε να θέλω να γνωρίσω και το δημιουργό του. Έτσι αναζήτησα τον κ. Μπορμπουδάκη και γνώρισα τον Μηνά…

Μηνάς: Ναι! έλαβα τότε ένα ευγενικό e.mail στο οποίο η Ναταλία ζητούσε κι άλλα έργα μου για φλάουτο. Μερικές εβδομάδες αργότερα βρέθηκα στη Στουτγκάρδη, καλεσμένος της Κρατικής Ακαδημίας Μουσικής της πόλης να παρουσιάσω έργα μου με τους εκεί σπουδαστές. Έτσι είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε με τη Ναταλία. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κατάλαβα ότι ήταν ένας άνθρωπος με τον οποίο μπορούσα να συνεννοηθώ και πολύ γρήγορα καταλήξαμε στην ιδέα μιας μουσικής συνεργασίας.

Ναταλία: Αυτή η συνεννόηση ξεκινάει από την κοινή αντίληψη και όρεξη για δημιουργία. Την ίδια όρεξη που μας ώθησε και τους δύο, τελειώνοντας το σχολείο στην Ελλάδα, να ψάξουμε το χώρο που θα μπορούσε να καλύψει τις μουσικές μας αναζητήσεις. Έτσι, για μένα φεύγοντας απο την Αθήνα πρώτος σταθμός ήταν το Παρίσι, όπου έγινε η πρώτη εντατική μελέτη μέσα στο αυστηρά πειθαρχημένο πλαίσιο της γαλλικής σχολής. Στη συνέχεια με τράβηξε η Γερμανία. Στη μουσική ακαδημία της Στουτγκάρδης είχα την τύχη να ανήκω σε μία πολύ δυνατή τάξη φλάουτου. Ένας συναρπαστικός καθηγητής με δυνατή προσωπικότητα, νέοι ταλαντούχοι φλαουτίστες από όλο τον κόσμο και μία καλά δομημένη γερμανική ακαδημία διαμορφώνανε το ιδανικό πλαίσιο για να κάνουμε μουσική. Ήταν ότι ονειρευόμουνα απο τότε που ξεκίνησα να παίζω φλάουτο.

Μηνάς: Με μένα ήταν λίγο διαφορετικά τα πράγματα. Ήρθα στο Μόναχο θέλοντας να σπουδάσω πιάνο και σύνθεση, πάνω απο όλα όμως, θέλοντας να ζήσω τη μουσική απο όλες τις διαστάσεις της και όσο πιο έντονα μπορούσα. Ξέρεις, στην Κρήτη που μεγάλωσα δεν είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε καλές συναυλίες ή να έχουμε επαφή με συναδέλφους, όπως εδώ. Δεν υπήρχε αλληλεπίδραση. Ακολούθησα την συμβουλή της αείμνηστης Αλίκης Βατικιώτη να διαλέξω μια μεγάλη πόλη σαν βάση μου, η οποία θα μου παρείχε όλες αυτές τις ευκαιρίες και παράλληλα μια καλή ακαδημία με καλούς καθηγητές στη σύνθεση και το πιάνο. Και έτσι έγινε.

Στο μεταξύ άλλαξε, ή μάλλον διευρύνθηκε η θεώρησή μου για τα πράγματα. Ζώντας στη Γερμανία, καταφέρνω να έχω την απαραίτητη απόσταση απο την Ελλάδα, που χρειάζομαι σαν δημιουργός για να εξερευνήσω την συνθετική μου ταυτότητα. Να βρώ αυτά τα στοιχεία που με κάνουν Έλληνα και να τα διοχετεύσω στη μουσική μου. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί αν δεν ξεπεράσεις τα σύνορά σου. Χωρικά και καλλιτεχνικά.

Ναταλία: Το ίδιο συμβαίνει όχι μοναχά στη σύνθεση, αλλά και στην ερμηνεία. Ανεβαίνοντας πάνω στη σκηνή, πέρα από την απόδοση ενός έργου έτσι όπως το ορίζει ο συνθέτης και η εποχή του, ο μουσικός θα δώσει συνειδητά ή ασυνείδητα τα στοιχεία της δικής του προσωπικότητας. Μέσα από τη δουλειά και τους συναδέλφους μου στο εξωτερικό, συνειδητοποίησα πόσα πολλά από αυτά τα στοιχεία έχουν να κάνουν με την κοινωνία στην οποία μεγάλωσα. Ακόμα και με τη μητρική μου γλώσσα. Η άρθρωση και το φραζάρισμα των μουσικών φράσεων π.χ. ή η κίνηση και η θεατρικότητα. Στοιχεία στα οποία μάλλον υπερτερούμε. Από την άλλη συνειδητοποίησα και τις αδυναμίες, που κουβαλάμε από τον τόπο μας, όπως η έλλειψη εξάσκησης στην αυτοσυγκέντρωση και την εσωτερική πειθαρχία. Όλα αυτά, καθώς κι εσύ ο ίδιος ως άνθρωπος, εξελίσσονται πιο γρήγορα όταν οσμώνεσαι μέσα σε ένα συνοθύλευμα λαών και πολιτισμών. Η Γερμανία είναι η Μέκκα της Μουσικής. Έχει μεγάλη παράδοση. Συγχρόνως πειραματίζεται και πρωτοπορεί. Η μουσική στη Γερμανία υποστηρίζεται από το κράτος και έχει την ανταπόκριση του κοινού. Οι ευκαιρίες είναι πολλές, το ακροατήριο παρόν και καλλιεργημένο. Έτσι προσελκύει αξιόλογους καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο και επανδρώνει πανεπιστήμια, μουσικές ακαδημίες και ορχήστρες με τους καλύτερους. Αυτή την πολιτική ακολούθησε για τις τέχνες και τις επιστήμες η Γερμανία μετά τον πόλεμο και κέρδισε μέσα σε λίγες μόνο δεκαετίες δύναμη και κύρος.

Μηνάς: Σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο ο κοινωνικός περίγυρος, η γλώσσα και η παράδοση στην οποία έχει γαλουχηθεί ένας μουσικός. Το σημαντικό είναι και ιδιαίτερα στην εποχή της γρήγορης πληροφόρησης και της παγκοσμιοποίησης, να βρίσκουμε και να εμένουμε στα στοιχεία που μας κάνουν αυτό που είμαστε. Είναι βέβαια αρκετά επίπονο και μακροπρόθεσμο το ψυχολογικό ταξίδι που θα σε οδηγήσει στον ίδιο σου τον εαυτό, παρόλα αυτά όμως αξίζει. Είναι και αυτό μουσική!

Όσον αφορά το κράτος, στην Ελλάδα υποστηρίζεται μία άλλη πλευρά της παράδοσής μας. Πέρα απο συγκεκριμένους οργανισμόυς, όπως οι 3-4 κλασσικές ορχήστρες, τα Μέγαρα Μουσικής και ίσως κάποιους ακόμα μεμονομένους φορείς, επικεντρώνεται η προσοχή των υπεύθυνων σε άλλους εξίσου σημαντικούς τομείς όπως η παραδοσιακή μουσική και το έντεχνο τραγούδι. Παρόλα αυτά, έχω την αίσθηση, μέσα από συνεργασίες, αλλά και μέσω της πληροφόρησης ότι η γενιά μας έφερε στην Ελλάδα αρκετούς εξαιρετικούς μουσικούς οι οποίοι σπούδασαν έξω και γυρνώντας πίσω, λειτουργούν σαν καταλύτες για τις επόμενες γενιές. Έτσι, αρχίζει και η λόγια μουσική να βρίσκει έδαφος στην Ελλάδα και σιγά σιγά να καρποφορεί.

Μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση π.χ. η περιέργεια του κοινού στην Ελλάδα. Πώς το βλέπεις εσύ αυτό το θέμα Ναταλία;

Ναταλία: Είναι αλήθεια, πως όντας κανείς μάλλον αρνητικά προκατειλλημένος, μπορεί να εκπλαγεί θετικά από τις αντιδράσεις του ελληνικού κοινού. Εξαρτάται… Διαφέρει το κοινό της Αθήνας από αυτό της επαρχίας κι ακόμα περισσότερο από το ελληνικό κοινό της Γερμανίας. Μερικές φορές σκέφτομαι, ότι στην Ελλάδα περισσότερο από ότι στη Γερμανία, το κοινό έχει την ειλικρίνεια των μικρών παιδιών. Δεν έχει υπομονή και “καλούς τρόπους”. Δείχνει αυτό που γεννιέται αυθόρμητα στην ψυχή του. Γι αυτό πρέπει κι εσύ να μιλήσεις εκεί πρώτα κι έπειτα στο μυαλό του.

Πρόσφατα παρουσιάσαμε στο Φεστιβάλ Φλάουτου του Βόλου (International Flute Meetings in Volos) το ίδιο πρόγραμμα σε Αθήνα και Βόλο.Υπήρξε μία κάποια ανησυχία από μέρους μου για την απήχηση των έργων που επιλέξαμε. Ιδιαίτερα για ένα σύγρονο έργο για σόλο φλάουτο και σύνολο δωματίου του Παναγιώτη Κόκορα, που γράφτηκε ειδικά για το φεστιβάλ. Στα 10 λεπτά που διαρκεί αυτή η σύνθεση δεν ακούγεται κανένας “νορμάλ” ήχος, αλλά τα όργανα παίζονται ανορθόδοξα, αναπαριστώντας τους ήχους που παράγονται από την κρούση του αέρα πάνω σε αιολικές άρπες. Πρόκεται για ένα υπέροχο και ιδιαίτερα καλογραμμένο έργο, αλλά υπήρχαν ενδοιασμοί για το πόσο αντιληπτό και αποδεχτό θα γινόταν από ένα μάλλον απαίδευτο σε τέτοιους ήχους ακροατήριο. Ε, λοιπόν εκπλαγήκαμε με την επιτυχία! Κι αυτό νομίζω ότι οφείλεται στην ειλικρίνεια κι αμεσότητα της σύνθεσης και επίσης στην απόλυτη κατανόηση του έργου και ακρίβεια της εκτέλεσης του από την φλαουτίστα Κατερίνα Τσεντς. Έτσι αφού το κοινό μας ενθάρρυνε και μας απέδειξε ότι μπορεί να αναγνωρίσει την καλή δουλειά θα συνεχίζουμε να τολμάμε καινούργια πράγματα.

Είμαστε ήδη πολύ χαρούμενοι, που στο επόμενο Φεστιβάλ θα φιλοξενήσουμε κι ένα δικό σου έργο, Μηνά. Και μάλιστα ειδικά γραμμένο για το διεθνή διαγωνισμό φλάουτου !!! Με αυτό πετυχαίνουμε, αφ΄ενός να προσφέρουμε στο ελληνικό κοινό κάτι καινούργιο και πρωτότυπο και αφ΄ετέρου να γνωρίσουν αυτό το έργο και το συνθέτη του νέοι φλαουτίστες απ΄όλο τον κόσμο που θα λάβουν μέρος στο διαγωνισμό.

Αυτό όμως τον Απρίλιο του 2007. Τι άλλο ετοιμάζεις μέχρι τότε Μηνά;

Μηνάς: Μέχρι τότε με περιμένει αρκετή δουλειά: παραγγελίες απο την Bayerische Staatsoper M?nchen, το Ensemble Modern της Φρανκφούρτης για το φεστιβάλ Kasseler Musiktage, ένα έργο για πιάνο παραγγελία του Deutschlandfunk καθώς και ένα νέο έργο μεγάλων δυνάμεων για το φεστιβάλ Les Musiques στη Βασιλεία, καθώς επίσης και αρκετές συναυλίες σαν πιανίστας. Στο δεύτερο μισό του 2007 θα βρίσκομαι ένα εξάμηνο ως υπότροφος της Cité Internationale des Arts στο Παρίσι.

Η Ναταλία Γεράκη και ο Μηνάς Μπορμπουδάκης παρουσιάζουν την:
‘Ελλάδα – Από την αρχαιότητα στο σήμερα’
Ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει αποσπάσματα αρχαιοελληνικής μουσικής, έργα εμπνευσμένα από την Μυθολογία και συνθέσεις του 20ου και 21ου αιώνα:

Εμφανίσεις:

Τρίτη 8 Αυγούστου 2006, 7.00 μ.μ.
Φεστιβάλ Altensteiger Sommermusik / Schwarzwald, Γερμανία

Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2006, 9.00 μ.μ.
Φεστιβάλ ‘Ηράκλειο-Καλοκαίρι 2006’ / Κηποθέατρο ‘Μάνος Χατζηδάκις’ / Ηράκλειο

Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2006, 11.00 μ.μ.
Φιλαρμονική Μονάχου, Kleiner Konzertsaal Gasteig / Μόναχο, Γερμανία

Οκτώβριος 2006
Φιλαρμονική Οδησσού / Ουκρανία

Καλοκαίρι 2007
International Summer Festival / Bιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας / Αίγυπτος